4نوع ضعیفی چشم شامل نزدیک بینی، دوربینی، آستیگمات، پیرچشمی به چه معنا هستند؟
4 نوع ضعیفی چشم شامل نزدیک بینی، دوربینی، آستیگمات، پیرچشمی به چه معنا هستند؟
ضعیفی چشم یا عیوب انکساری چشم چیست؟
ضعیفی چشم یا دقیقتر عیب انکساری چشم (refractive error) شایعترین علت تاری دید در افراد میباشد. تقریباً 1 نفر از هر 4 نفر مبتلا به ضعیفی چشم بوده که این نسبت با تغییر سبک زندگی به استفاده مفرط از تلفن همراه و کامپیوتر به مدت طولانی رو به افزایش میباشد. در عیوب انکساری، چشم به صورتی است که نور بطور دقیق روی پرده شبکیه (لایه حساس به نور در پشت چشم) متمرکز نشده و مثل عدسی دوربین عکاسی که درست تنظیم نباشد منجر به تصویر تار روی پرده شبکیه میشود. بسیاری از افراد مخصوصاً بچه ها قبل از سنین مدرسه و یا در افراد با ضعیفی یک چشم، به ضعیفی چشم خود آگاه نیستند. لذا معاینه چشم روتین و دوره ای حائز اهمیت میباشد.
علائم و نشانه های ضعیفی یا عیوب انکساری چشم چیست؟
علائم ضعیفی چشم عبارتند از:
- تاری دید: شایعترین شکایت
- دید مه آلود
- دیدن هاله در اطراف نور
- دوبینی
- خستگی و درد چشم
- سردرد
- مشکل در تمرکز دید هنگام مطالعه و کامپیوتر
بسیاری از این مشکلات با زدن عینک و یا لنز تماسی برطرف میشوند.
اما اگر شما با استفاده از عینک و یا لنز تماسی همچنان دچار مشکلات بالا هستید، ممکن است نیاز به معاینه مجدد و تجویز جدید توسط چشم پزشک داشته باشید.
انواع عیوب انکساری چشم کدامها هستند؟
4 نوع شایع عیوب انکساری چشم شامل موارد زیر میباشند:
- نزدیک بینی (myopia)
- دوربینی (hyperopia)
- آستیگمات (Astigmatism)
- پیرچشمی (Presbyopia)
در چشمهای بدون عیب انکساری یا امتروپ (Emmetropia)، تصویر اجسام دور بطور واضح روی شبکیه متمرکز میشوند. با جلوتر آمدن اشیاء در سیستمهای اپتیکی مانند چشم و یا دوربین عکاسی، لازم است قدرت عدسی یا لنز افزایش یابد تا مجدداً تصویر واضحی روی شبکیه ایجاد شود.
در چشم برای متمرکز شدن تصویر اجسام نزدیک روی شبکیه، نیاز هست که عدسی چشم تطابق کرده (انحناء آن افزایش یابد) تا قدرت آن بالا رفته و مجدداً تصویر شیئ، روی شبکیه مترکز شود.
در دوربینهای عکاسی برای اینکه تصویر اشیاء نزدیک روی فیلم متمرکز شود، لنز دوربین بطور مکانیکی به جلو برده میشود تا به این طریق قدرت سیستم اپتیکی افزایش یابد.
نزدیک بینی (myopia)
در نزدیک بینی، فرد نزدیک را واضح میبیند اما اشیاء هر چقدر دورتر میشوند تارتر دیده میشوند. در اینحالت قدرت سیستم انکساری چشم زیاد بوده و نورهای ساطع شده از اشیاء دور، در جلوی شبکیه متمرکز میشوند. لذا برای بهتر دیدن اجسام دور، برای کم کردن قدرت انکساری چشم، عدسی یا عینکهای مقعر با نمره منفی تجوز میشود. مثلاً 4-
شروع نزدیک بینی معمولاً در کودکی و نوجوانی است و در اکثر افراد تا سن 18 سالگی پیشرفت کرده و معمولاً در سن 18 سالگی پیشرفت آن متوقف میشود. پس از توقف ضعیفی امکان عمل لیزیک جهت برداشتن عینک وجود دارد.
نزدیک بینی از لحاظ آناتومیک معمولاً 2 علت دارد:
- افزایش طول قدامی-خلفی چشم
- افزایش قدرت قرنیه چشم
ندرتاً در افراد دیابتیک با افزایش ضریب شکست عدسی چشم، قدرت عدسی چشم افزایش و منجر به نزدیک بینی میشود. همچنین در بعضی افراد با پیدایش آب مروارید از نوع نوکلئر (nuclear) یا هسته ای، ضریت شکست عدسی چشم بالا رفته و منجر به نزدیک بینی میشود. آب سیاه و یا گلوکوم هم از مواردی است که فرد را میتواند نزدیک بین کند.
دوربینی (hyperopia)
در دوربینی، فرد اجسام دور را واضح میبیند اما با نزدیک شدن اجسام، فرد آنها را تار میبیند. در اینحالت، قدرت انکساری چشم کم بوده و حتی فرد برای دیدن اجسام دور تطابق کرده تا قدرت عدسی چشم را بالا برده تا بتواند اجسام دور را واضح ببیند. این افراد در سنین جوانی که قدرت تطابق عدسی بالا میباشد، دید واضحی برای دور و حتّی نزدیک دارند. با افزایش سن و کم شدن قدرت تطابق عدسی، به تدریج دیدن اشیاء نزدیک که نیاز به تطابق بیشتری دارند مشکلتر شده، رفته رفته با کمتر شدن قدرت تطابق، اجسام نزدیک تارتر شده، و فاصله ای که فرد نزدیک را واضح میبیند بیشتر میشود. نهایتاً با از دست رفتن قدرت تطابق عدسی چشم در سنین بالا، فرد حتی برای دیدن اجسام دور هم دچار مشکل شده و برای دور هم نیاز به عینک خواهد داشت. افراد دوربین در سنین جوانی
دوربینی از لحاظ آناتومیک 2 علت دارد:
- طول قدامی-خلفی چشم کم به عبارتی چشم کوچکتر دارند.
- کم بودن قدرت قرنیه چشم
در هر 2 مورد بالا اگر عدسی چشم تطابق نکند، چون قدرت سیستم اپتیکی چشم نسبت به طول قدامی-خلفی آن کم میباشد، نور در پشت شبکیه متمرکز میشود. لذا فرد برای دید بهتر، حتی برای دیدن اجسام دور نیاز به تطابق عدسی دارد. به عبارتی این افراد برخلاف افراد نرمال یا امتروپ که برای دید دور تطابقی در عدسی نمیکنند، حتی برای دیدن اجسام دور هم تطابق میکنند. در فرد جوان دوربین که قدرت تطابق عدسی بالا میباشد، فرد میتوان برای دید دور و حتی نزدیک تطابق کند و تار نبیند. با افزایش سن و کاهش قدرت تطابق عدسی چشم، رفته رفته اجسام نزدیک که نیاز به تطابق بیشتری دارند تار دیده میشوند و نهایتاً با از دست رفتن قدرت تطابق عدسی، فرد حتی برای دیدن دور هم نیاز به عینک دور پیدا خواهد کرد.
به این علت که این افراد حتی برای دیدن اجسام دور هم در تطابق عدسی هستند، ممکن است در سنین جوانی با درد چشم و یا سردرد مراجعه کنند.
پیدایش نوعی از آب مروارید از نوع کورتیکال در افراد، میتواند فرد را دچار دوربینی کند.
آستیگمات (Astigmatism)
نور در برخورد به یک عدسی کروی که دو محور عمود بر هم مساوی دارد، به یک اندازه شکسته میشود. اما در آستیگماتیسم، عدسی از حالت کروی در آمده و به شکل بیضی یا توپ بیس بال در می آید به این صورت که دو محور عمود بر هم آن به یک اندازه نبوده و درنتیجه نور در برخورد با دو محور عمود بر هم به میزانهای متفاوتی شکسته میشود. در نتیجه تصویر هر جسمی در دو کانون مختلف تشکیل شده، فرد تمام اجسام دور و نزدیک را تار میبیند.
پیر چشمی (Presbyopia)
پیرچشمی نوعی از اختلال عیوب انکساری میباشد که تقریبا بعد از 40 سالگی تمام افراد به آن مبتلا میشوند. در پیرچشمی قدرت تطابق عدسی چشم جهت افزایش قدرت آن کاهش میابد. در نتیجه برای دیدن اشیاء نزدیک فرد دچار مشکل میشود. بطور معمول هر چقدر جسم به چشم نزدیکتر باشد نیاز به تطابق بیشتر عدسی میباشد. لذا با کاهش قدرت تطابق عدسی، ابتدا نزدیکترین فاصله ای که فرد قبلاً میتوانسته ببیند تار میشود. با کاهش بیشتر قدرت تطابق، به تدریج فواصل نزدیک تارتر شده و فرد برای بهتر دیدن اجسام را دورتر برده تا بتواند ببیند. پیرچشمی در تمام افراد اتفاق می افتد به اینصورت که اگر فرد قبل از 40 سالگی ضعیفی نداشته و امتروپ باشد، بعد از 40 سالگی نیاز به عینک مطالعه برای دیدن نزدیک پیدا میکند. در افرادی که قبل از 40 سالگی عینک میزدند، بعد از 40 سالگی با اضافه شدن پیر چشمی، نیاز به عینک اضافه برای دید نزدیک خواهند داشت و 2 عینکه میشوند.
درمان پیرچشمی با عینک مطالعه خواهد بود به اینصورت که قدرت کاهش یافته تطابق عدسی را بر حسب سن به عینک دور فرد اضافه میکنیم تا نمره عینک مطالعه فرد بدست آید. بطور معمول از سن 40 سالگی تا حداکثر 65 سالگی قدرت تطابق کاهش یافته، در 40 سالگی 1+ به نمره عینک دور فرد اضافه میکنیم و با افزایش سن و کمتر شدن قدرت تطابق تا 65 سالگی حداکثر 2/5+ به عینک دور فرد اضافه میکنیم تا نمره عینک مطالعه یه نزدیک فرد بدست آید.
اگر فرد در 40 سالگی برای دید دور امتروپ باشد و ضعیفی نداشته باشد، در 40 سالگی نیاز به عینک مطالعه 1+ خواهد داشت و در 65 سالگی نیاز به عینک 2/5+
اگر فرد در 40 سالگی نزدیک بین بوده و برای دیدن دور عینک 1- میزند، در 40 سالگی 1-1+=0 نیاز به عینک با نمره 0 برای مطالعه خواهد داشت. به عبارتی این فرد برای دیدن نزدیک باید عینک دور خود را از چشم بردارد. با افزایش سن در 65 سالگی این فرد برای دیدن نزدیک نیاز به عینک مطالعه با نمره 1-2/5+=1/5+ خواهد داشت.
اگر فرد در 40 سالگی دوربین بوده و عینک 1+برای دیدن دور میزند، در 40 سالگی نیاز به عینک اضافه با نمره 1+1+=2+ برای مطالعه خواهد داشت. با افزایش سن تا 65 سالگی این فرد نیاز به عینک مطالعه 1+2/5+=3/5+ پیدا خواهد کرد.
اگر فرد نزدیک بین در 40 سالگی عینک 1- استفاده میکند