ویژن‌تراپی چیست و چگونه به سلامت چشم کمک می‌کند؟
شاید اصطلاح ویژن‌تراپی به گوش شما هم خورده باشد. این واژه اشاره به یکی از تکنیک‌های درمانی مؤثر در رفع مشکلات بینایی دارد. مشکلاتی نظیر دوبینی، انحراف چشم و تنبلی چشم که عموماً توسط افراد به عنوان اختلالاتی غیرقابل درمان شناخته می‌شوند، به کمک ویژن‌تراپی به راحتی درمان می‌شوند.
اینکه اصلا ویژن‌تراپی چیست و چگونه انجام می‌پذیرد، موضوعی است که ما تلاش می‌کنیم در این نوشتار به بررسی همه‌جانبه آن بپردازیم.
ویژن تراپی چیست؟
ویژن‌تراپی در حالت ساده‌اش فیزیوتراپی دستگاه بینایی است؛ اما در شکل تخصصی‌اش مجموعه‌ای از تمرینات مختلف چشمی است که با هدف بهبود رابطه بین مغز و چشم و رفع مشکلات بینایی انجام می‌پذیرد.
همه ما می‌دانیم که برای داشتن تصاویری دقیق از اشیا لازم است از سلامت کامل مغز و اجزای مختلف چشم برخوردار باشیم. ضمن اینکه ارتباطات بین مغز و چشم نیز عنصری مهم در خلق تصاویر واضح محسوب می‌شود.
ویژن‌تراپی تلاش می‌کند با تمرکز بر مجموعه‌ای از مهارت‌های حرکتی چشم و تجویز گروه خاصی از تمرینات چشمی، اختلالات دستگاه بینایی یا مشکلات موجود در رابطه میان چشم و مغز را برطرف کند. در یک کلام، این تکنیک جهت درمان مشکلات بینایی از قابلیت‌های نهفته در خود این دستگاه کمک می‌گیرد.
در این روش درمانی از تجهیزات مختلفی هم جهت ارزیابی وضعیت بینایی استفاده می‌شود. بوردهای تمرینی، لنزهای تصحیح‌گر، برنامه‌های کامپیوتری از مهم‌ترین وسایل ویژن‌تراپی محسوب می‌شوند.
ویژن تراپی چیست
چه افرادی به ویژن تراپی نیاز دارند؟
یکی از سوالات پرتکرار میان کاربران این است که چه کسانی به ویژن‌تراپی نیاز دارند؟ قاعدتاً همه افراد نمی‌توانند مخاطب خوبی برای این تکنیک باشند. این تکنیک درمانی بیشترین سود و فایده را برای گروه‌های زیر دارد:
- کسانی که در اثر سکته یا تصادف دچار آسیب‌های مغزی شده‌اند و حالا نیازمند اجرای برنامه‌های توانبخشی بینایی هستند.
- ورزشکارانی که برای موفقیت بیشتر به هماهنگی سریع چشم و دست و مغز و پا نیازمند.
- افرادی که دچار سردردهای بینایی یا خستگی مضاعف می‌شوند.
- افرادی که در نتیجه یک بیماری خاص نظیر اتیسم یا بیش‌فعالی، دچار نقص ادراک حرکتی شده‌اند.
- افرادی که به دلیل اختلالات تطابقی و تقاربی فاقد دید واضح در نزدیک‌بینی هستند.
- افرادی که بعد از انجام کارهایی مشخص مثل مطالعه کتاب یا کار با کامپیوتر دچار سردرد یا ضعف بینایی می‌شوند.
- افرادی که فاقد مهارت‌های دید دوچشمی هستند و نمی‌توانند بین عملکرد این دو بخش، هماهنگی لازم را برقرار کنند.
کدام مشکلات چشمی با ویژن تراپی درمان می شوند؟
همان‌طور که در ابتدای این نوشتار اشاره شد، ویژن‌تراپی یک تکنیک درمانی مؤثر و بی‌دردسر جهت رفع گروه خاصی از مشکلات بینایی است. این اختلالات و مشکلات عبارتند از:
عدم هماهنگی بین دو چشم
یکی از اختلالت شایع در دستگاه بینایی، عدم هماهنگی میان عملکرد دو چشم است. کسانی که صاحب این نوع اختلال هستند در انجام اموری نظیر مطالعه‌کردن یا داشتن رابطه چشمی با افراد، کاملا ناموفق عمل می‌کنند.
تنبلی چشم
تنبلی چشم یکی دیگر از اختلالات بینایی است که در کودکی اتفاق می‌افتد و چیزی حدود 3 درصد از افراد جامعه را درگیر می‌کند. در این اختلال، یکی از چشم‌ها فاقد دید طبیعی است؛
اما عملکرد ناقص همین چشم، فعالیت کل دستگاه بینایی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این اختلال اگر به موقع تشخیص داده شود، به راحتی به کمک ویژن‌تراپی تنبلی چشم قابل درمان خواهد بود. درباره راه های درمان و پیشگیری از تنبلی چشم بیشتر بدانید.
عکسی از درمان تبنلی چشم با ویژن تراپی
اختلال پردازش بینایی
بهترین جایی که ویژن‌تراپی به فریاد افراد می‌رسد، اختلال پردازش بینایی است. خیلی وقت‌ها وجود مشکل در دستگاه بینایی سبب ایجاد اختلال در فرایند خواندن یا یادگیری افراد می‌شود. در این موقعیت، افراد قادر به خواندن ساده‌ترین عبارت‌ها، حل‌کردن آسان‌ترین مسائل ریاضی یا یادآوری کوچک‌ترین نمادها هم نیستند. ویژن‌تراپی با رفع مشکلات موجود در دستگاه بینایی اقدام به درمان این اختلال در افراد می‌کند.
دوبینی چشم
دوبینی چشم اشاره به وضعیتی دارد که در آن افراد از یک شی واحد دو تصویر در کنار هم یا روی هم دریافت می‌کنند. این اختلال که در اثر آسیب عضلات و اعصاب چشم به وجود می‌آید با ویژن‌تراپی قابل بهبود است.
استرابیسم یا انحراف چشم
استرابیسم یا انحراف چشم به وضعیتی اطلاع می‌شود که هر دو چشم نمی‌توانند با یکدیگر در یک راستای مشخص قرار بگیرند و همزمان باهم به یک شی خاص نگاه کنند. در این حالت معمولاً چشم به سمت بالا، پایین، داخل، خارج یا ترکیبی از همه موارد دچار انحراف می‌شود. مقاله چرا انحراف چشم یا استرابیسم رخ می‌دهد در این رابطه بیشتر کمکتان می‌کند.
آیا ویژن تراپی در خانه هم امکان پذیر است؟
ویژن‌تراپی مجموعه‌ای کامل از تمرینات چشمی است که با هدف افزایش قدرت بینایی انجام می‌شود. بخش اعظمی از تمرینات این تکنیک در کلینیک‌ها و زیر نظر اپتومتریست‌ها انجام می‌پذیرد. در بسیاری از موارد هم بیمار در فاصله بین جلسات ملزم به انجام گروهی از تمرینات ویژن‌تراپی در خانه است.
تصویری از ویژن تراپی در خانه
جراحی بهتر است یا ویژن تراپی؟
حالا که دانستیم ویژن‌تراپی چیست، بد نیست مقایسه‌ای کوچک میان این تکنیک درمانی با جراحی داشته باشیم. جراحی چشم روشی کاملا تهاجمی در درمان اختلالات بینایی است که در اغلب موارد منجر به رفع مشکلات موجود در سیستم بینایی فرد می‌شود. در مقابل، ویژن‌تراپی یک روش کاملا غیرتهاجمی است که از قابلیت‌های دستگاه بینایی در جهت درمان ریشه‌ای مشکلات موجود در این سیستم بهره می‌برد.
امتیاز بزرگ ویژن‌تراپی در مقایسه با جراحی به درمان ریشه‌ای مشکلات بینایی می‌پردازد. به عبارتی این تکنیک نوظهور تلاش می‌کند تا با آموزش کامل مغز، مشکلات بینایی فرد را برطرف کند. در مقابل، جراحی تنها اقدام به رفع مشکل ظاهری موجود در دستگاه بینایی می‌کند و قادر به افزایش تقویت عضلات چشم یا بهبود عملکرد مغز نیست.
آیا شما مخاطب خوبی برای ویژن‌تراپی هستید؟
ویژن‌تراپی تکنیکی تازه‌نفس در درمان مشکلات بینایی است که تقریباً برای بسیاری از گروه‌های سنی مختلف کاربرد دارد. اینکه آیا شما مخاطب خوبی برای این تکنیک درمانی هستید، بستگی زیادی به نظر اپتومتریست و وضعیت دستگاه بینایی شما دارد. بنابراین توصیه می‌شود قبل از اتخاذ هر نوع تصمیمی جهت ارزیابی و سنجش کامل چشم به چشم‌پزشک مراجعه کنید.
سؤالات متداول:
1. ویژن تراپی چیست؟
ویژن تراپی به معنای فیزیوتراپی دستگاه بینایی است. در این روش با انجام تمریناتی تخصصی، مشکلات دستگاه بینایی رفع می‌شود.
2. کدام مشکلات چشمی با ویژن تراپی رفع می‌شوند؟
دوبینی، استرابیسم، عدم هماهنگی بین دو چشم و تنبلی چشم از شایع‌ترین مشکلاتی هستند که به کمک ویژن‌تراپی درمان می‌شوند.