کاربرد کرایوتراپی در درمان بیماریهای چشمی
کرایوتراپی یک روش درمانی کمتر شناختهشده است که برای بهبود و درمان طیف وسیعی از بیماریهای مختلف کاربرد دارد. این تکنیک که جزو روشهای درمانی غیرتهاجمی محسوب میشود، بیمار را طی مدت بسیار کوتاهی به نقطه بهبودی کامل هدایت میکند. اگر میخواهید از کرایوتراپی و نقش آن در درمان بیماریهای چشمی بیشتر بدانید، تا انتها همراه ما باشید.
کرایوتراپی چیست؟
کرایوتراپی که با نامهای دیگری همچون سرمادرمانی یا کرایوسرجری هم شناخته میشود، تکنیکی جدید و سرپایی برای درمان انواع بیماریهای پوستی و ضایعات پوستی پیشسرطانی است.
در این تکنیک نوظهور، از سرما جهت نابودی بافت آسیبدیده یا منجمدکردن سلولهای ایجادکننده بافت مخرب در بدن بهره میبرند. کاهش درد و التهاب، افزایش بقای سلولی و کاهش سوختوساز سلولی، از جمله اهداف اصلی درمان با کرایوسرجری است. این روش در درمان طیف وسیعی از بیماریها کاربرد دارد که فهرست جامع آن را در ادامه میتوانید مشاهده کنید:
- درمان زگیل تناسلی
- درمان زخم دهانه رحم
- بهبود لک و جوش صورت
- درمان میخچه پا
- رفع چاقی موضعی
- درمان انواع بیماری چشمی
- درمان بیماری کبد
- درمان تومورهای استخوانی
- درمان بیماری ویتیلیگو
کرایوتراپی چیست
کرایوتراپی چشم چیست؟
کرایوسرجری یک روش نسبتاً پیشرفته در عرصه چشمپزشکی است که از دمای انجماد جهت درمان بیماریهای چشمی بهره میبرد. این روش شباهت زیادی به لیزر دارد؛ بااینتفاوت که در آن، از سرما به جای گرما استفاده میشود. در کرایوسرجری چشم از مواد بسیار سرد و منجمد تحت عنوان کرایوژن بهره میبرند که معروفترین آنها عبارتند از:
- نیتروژن مایع: اصلیترین ماده انتقالدهنده سرما در کرایوسرجری، نیتروژن مایع است. این ماده سرما را در بالاترین حالت و درجه به محل آسیبدیده منتقل میکند. دمای منتقلشده از نیتروژن به بافتها چیزی معادل 196- درجه سانتیگراد است.
- دیاکسیدکربن: از دیگر مواد مؤثری که دمای بافتهای مخرب و آسیبدیده بدن را بهطور قابل توجهی کاهش میدهد، دیاکسیدکربن است. این ماده تا 78- درجه سانتیگراد، دمای بافت موردنظر را کاهش میدهد.
- دی متیل اتر پروپان: آخرین ماده مورد استفاده در کرایوسرجری، دی متیل اتر پروپان است. این ماده سبب کاهش دمای بافت تا 57- درجه سانتیگراد میشود. شایان ذکر است که این روش با عوارضی نظیر التهاب، سوزش، تورم و قرمزی همراه است.
کرایوتراپی برای درمان کدام بیماریهای چشمی استفاده می شود؟
همانطور که گفته شد، سرمادرمانی یک تکنیک درمانی جدید برای درمان بسیاری از بیماریهای پوستی است. از این روش پرسود و بیخطر میتوان برای بهبود و درمان آن دسته از بیماریهای چشمی بهره برد که مستقیماً بینایی افراد را مورد هدف قرار میدهند. از معروفترین بیماریهای چشمی که امکان درمان آنها با کرایوسرجری وجود دارد، میتوان به فهرستی از موارد زیر اشاره کرد.
درمان آب مروارید یا کاتاراکت با کرایوتراپی
یکی از شایعترین بیماریهای چشمی که سرزده و بیخبر در افراد ظاهر میشود، آبمروارید یا کاتاراکت است. در این بیماری، عدسی چشم کدر و تیره میشود و دیگر قادر به شکست نور و متمرکزکردن آن روی شبکیه نیست. ازهمینرو، افراد مبتلا به آب مروارید، دیگر مثل گذشته دیدی شفاف ندارند و همهچیز را از پشت یک لنز مهآلود و یخزده میبینند.
در کرایوسرجری آب مروارید، چشمپزشک از یک دستگاه بسیار ظریف جهت اسپریکردن نیتروژن مایع روی آب مروارید استفاده میکند. در این روش، میزان انتقال دمای سرد بستگی زیادی به اندازه آب مروارید دارد. در حالت کلی، نابودی کل آب مروارید از طریق تکنیک اسپریکردن، چیزی حدود 5 تا 20 ثانیه زمان میبرد. شایان ذکر است که گاهی از اوقات، درمان کامل آب مروارید با انجام چرخه دوم انجماد نیز امکانپذیر است.
سرمادرمانی یک روش درمانی غیرتهاجمی و سرپایی است. به همین دلیل هم اغلب بیمارانی که از این روش درمانی برای درمان آب مروارید بهره میبرند، بعد از یک استراحت کوتاه و ارزیابی پزشکی از سوی چشمپزشک میتوانند راهی منزل شوند. از جمله مهمترین اصول مراقبتی که افراد بعد از سرمادرمانی ملزم به رعایت آن هستند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف منظم داروها
- استفاده از محافظ چشم
- عدم بلندکردن اجسام سنگین
- خودداریکردن از مالیدن چشم
درمان جداشدگی یا پارگی شبکیه با کرایوتراپی
شبکیه چشم یک بافت عصبی بسیار نازک، شفاف و حساس به نور است که در بخش داخلی چشم قرار دارد. این لایه نازک با تبدیلکردن نور به پیام عصبی و انتقال آن به مغز، اسباب دید شفاف و بینایی کامل ما را فراهم میکند.
پارگی شبکیه به حالتی اطلاق میشود که در آن پرده شبکیه از محل اصلی خود خارج میشود و دیگر تصاویر اشیای خارجی به درستی روی آن قرار نمیگیرد. نتیجه این وضعیت، تاری دید و در صورت درماننشدن، نابینایی کامل فرد است.
اگر پارگی شبکیه بهطور کامل صورت نگرفته باشد و تنها حفرهها و سوراخهایی کوچک در این لایه ایجاد شده باشد، میتوان برای درمان، از تکنیکهای سرمادرمانی هم بهره برد. در انجام این روش، ابتدا بیحسی موضعی صورت میگیرد. سپس از قلم کرایوتراپی جهت منجمدکردن بافتها و ایجاد سوختگیها دور تا دور حفرههای شبکیه استفاده میشود. با سوختگی این سوراخها، لایه نازک شبکیه به دیواره چشم متصل میشود.
ذکر این نکته حائز اهمیت است که اتصال پرده شبکیه به دیواره چشم، به تنهایی سبب بهبود بینایی فرد نمیشود. به عبارتی، رضایتبخشبودن این تکنیک درمانی، بستگی زیادی به مدت زمان پارگی شبکیه و وضعیت نزدیکی آن به مرکز بینایی دارد. هرچه این پارگی نزدیکی کمتری به مرکز بینایی داشته باشد، نتیجه درمان بهتر خواهد بود.
درمان ملانوم یا سرطان چشم با کرایوتراپی
یکی از متداولترین اشکال سرطان چشم، ملانوم است که نقطه آغازین آن را در بسیاری از موارد میتوان سلولهای رنگدانهساز منتهی به چشم دانست. با ایجاد جهش در سلولهای پوستی تولیدکننده ملانوسیت، این گروه از سلولها به طرز غیرقابلکنترلی تکثیر میشوند و زمینه را برای ابتلای افراد به سرطان ملانومای چشم فراهم میکنند.
سرمادرمانی یکی از دهها روش درمان ملانوم است. در این تکنیک درمانی، ابتدا با تزریق قطره بیحسی در ناحیه چشم ایجاد میشود. سپس از کرایو پروب جهت انفجار نیتروژن مایع و منجمدکردن سلولهای سرطانی استفاده میشود. در این تکنیک درمانی، افراد مقدار کمی احساس سرما را تجربه میکنند که این احساس به سرعت از بین میرود.
استفاده از کرایوتراپی برای درمان بیماریهای چشمی
هزینه کرایوتراپی چشم چقدر است؟
در تعیین هزینه کرایوسرجری چشم، فاکتورهای زیادی دخالت دارند. ازهمینرو نمیتوان برای تمام کاندیداهای این نوع درمان، نرخی یکسان را برآورد کرد. تعداد جلسات کرایوتراپی، نوع درمان عمومی یا خصوصی، میزان تجربه و مهارت چشمپزشک، شدت آسیب و نوع تجهیزات استفادهشده، از جمله فاکتورهای مؤثر در تعیین هزینه کرایوسرجری است.
مزایا و عوارض کرایوتراپی چشم چیست؟
همانطور که گفته شد، سرمادرمانی یک تکنیک درمانی سرپایی و غیرتهاجمی است که در کوتاهترین زمان ممکن، اسباب درمان و بهبود فرد بیمار را فراهم میکند. این روش به واسطه داشتن مزایای متعدد، در اغلب موارد از سوی پزشک و بیمار مورد استقبال و توجه قرار میگیرد. عدم تجربه درد، کوتاهمدتبودن عوارض و افزایش سطح انرژی افراد را میتوان از جمله مزایای کرایوتراپی دانست.
خوشبختانه این تکنیک درمانی عوارض جدی به همراه ندارد. بااینحال کسانی که مبتلا به بیماری چشمی هستند ممکن است بعد از انجام این تکنیک کمی احساس سردرد، التهاب یا تورم پلک چشم را تجربه کنند. خوب است بدانید که عوارض کرایوتراپی کوتاهمدت هستند و بعد از گذشت نهایتاً 24 ساعت کاملاً برطرف میشوند.
مراقبتهای بعد از کرایوتراپی چشم
کرایوسرجری از آن دسته تکینکهای درمانی است که نیازی به انجام مراقبتهای خاص ندارد. باوجود این، توصیه میشود بیماران بعد از انجام سرمادرمانی، نکات و موارد زیر را تا رسیدن به بهبودی کامل رعایت کنند:
- استفاده از عینک یا محافظ چشم
- مصرف منظم و دقیق داروها، آنتیبیوتیکها و قطرههای چشمی تجویزشده از سوی پزشک
- عدم بلندکردن اجسام سنگین
- استفاده از کمپرس یخ جهت رفع قرمزی و تورم چشمها
- چکاپ منظم چشمها توسط چشمپزشک
هر آنچه باید درباره کرایوسرجری چشم بدانید
کرایوتراپی چشم، تکنیکی نوظهور در دنیای چشمپزشکی است که از آن میتوان در جهت درمان تعداد محدودی از بیماریهای چشمی بهره برد. در این روش درمانی، بافت آسیبدیده و مخرب چشم با کمک سرما از بین میرود. مزیت برجسته سرمادرمانی این است که هیچگونه عارضه جدی به همراه ندارد و اسباب درمان زودهنگام بیمار را فراهم میکند. ازهمینرو آن را میتوان یک تکنیک درمانی محبوب و پرطرفدار میان بیماران دانست.