تشخیص بیماری از روی چشم و علائم چشمی
تشخیص بیماری از روی چشم، یکی از تکنیک های تشخیصی در پزشکی مدرن است که ما را به بهترین شکل ممکن از تغییرات درونی‌مان آگاه می‌کند. چشم‌ها آینه‌ای شفاف به دنیای درون هستند؛ ازهمین‌رو هم با نگاه‌کردن به آن‌ها می‌توان به بسیاری از اختلالات و بیماری‌های غدد و اندام پی برد.
حالا اگر کنجکاو شدید تا بدون هیچ هزینه و دردسری از وضعیت سلامتی خود مطلع شوید، مطالعه این مطلب را که به بررسی تشخیص بیماری از روی چشم در طب اسلامی و مدرن اختصاص دارد، از دست ندهید.
تشخیص سکته مغزی از روی چشم
بحث تشخیص بیماری از روی چشم را با سکته مغزی آغاز می‌کنیم که به عنوان دومین عامل مرگ و میر در دنیا شناخته می‌شود. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که فرایند خون‌رسانی به مغز کاهش پیدا کند یا به طور کامل قطع شود. پیامد این اتفاق، نرسیدن اکسیژن و مواد مغذی به مغز و نابودی سلول‌های مغزی است.
دلایل بروز سکته مغزی در افراد، متعدد است. گاهی از اوقات این عارضه ناخوشایند مغزی به دلیل سبک زندگی ناسالم نظیر کم‌تحرکی، اضافه وزن، نوشیدن الکل یا اعتیاد به مواد مخدر در افراد ظاهر می‌شود. در مواردی هم ابتلای فرد به بیماری‌های مختلفی همچون دیابت، فشارخون، کلسترول بالا یا بیماری‌های قلبی عروقی، زمینه بروز سکته مغزی را فراهم می‌کند.
دانستن علائم سکته مغزی، اولین و مهم‌ترین گام برای درمان این عارضه محسوب می‌شود. این اختلال، علائم و نشانه‌های زیادی دارد که شاید برجسته‌ترین آن‌ها از دست‌دادن ناگهانی بینایی یک یا هر دو چشم باشد. دوبینی، تاری دید، مشکل در تکلم، سرگیجه و سردرد شدید، ضعف و بی‌حسی در اندام‌ها و از دست‌دادن تعادل، از دیگر نشانه‌های سکته مغزی است.
با تشخیص زودهنگام و فوری سکته مغزی در افراد، درمان راحت‌تر و بهتر صورت می‌گیرد. این عارضه در افراد با درجه و شدت متفاوتی ظاهر می‌شود؛ به همین دلیل هم روش‌های درمان بستگی زیادی به شرایط جسمی و وضعیت سلامت عمومی هر فرد دارد. از رایج‌ترین تکنیک‌های درمانی سکته مغزی می‌توان به مصرف دارو، جراحی و فیزیوتراپی اشاره کرد.
عکسی از تشخیص سکته مغزی از روی چشم
تشخیص بیماری فشارخون از روی چشم
از دیگر موارد مهم در تشخیص بیماری از روی چشم، فشارخون است که اولین نشانه آن را می‌توان در حالت چشم‌ها مشاهده کرد. این عارضه، اشاره به وضعیتی دارد که در آن، خون با فشار بیشتری به دیواره سرخرگ‌ها (رگ‌های انتقال‌دهنده خون از قلب به تمام اعضای بدن) برخورد می‌کند. حالت طبیعی و استاندارد فشارخون 120/80 است که افزایش آن نشان‌دهنده افزایش فشارخون خواهد بود.
سابقه خانوادگی نقش بسیار پررنگی در ابتلای افراد به فشارخون بالا دارد. بااین‌حال، عوامل دیگری در بروز این عارضه نقش دارند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اعتیاد به سیگار و الکل
- اضافه وزن و چاقی
- کم‌تحرکی
- مصرف زیاد نمک و حساسیت به سدیم
- استرس و اضطراب بالا
- افزایش سن
- اختلالات موجود در غده آدرنال و تیروئید
- اختلالات خواب
- بیماری‌های مزمن کلیوی
- کمبود ویتامین D
اولین پیامد فشارخون، تغییرات گسترده‌ای است که در عروق خونی اتفاق می‌افتد. شبکیه چشم تنها جایی است که این تغییرات را بی‌واسطه و مستقیم به ما نشان می‌دهد.
ازهمین‌رو با نگاه‌کردن به عروق خونی شبکیه چشم می‌توان تا حد زیادی از وضعیت فشارخون هر فرد مطلع شد. با بالارفتن فشارخون، شریان‌ها یا سرخرگ‌های موجود در شبکیه باریک‌تر و تنگ‌تر می‌شوند. خونریزی در شبکیه چشم، ظاهرشدن لکه‌های سفید در آن و تورم سر عصب بینایی، از دیگر علائم چشمی فشارخون بالاست.
از آنجایی که فشارخون بالا خود زمینه‌ساز بروز بسیاری از اختلالات بیماری‌های قلبی و مغزی است، درمان و کنترل آن اهمیت بسیار زیادی دارد. مصرف منظم دارو، بهبود سبک زندگی و اتخاذ رژیم غذایی مناسب، از اصلی‌ترین روش‌های درمان این عارضه محسوب می‌شود.
تشخیص دیابت از روی چشم
دیابت نیز از دیگر بیماری‌هایی است که وضعیت سلامتی چشم‌ها را مورد هدف قرار می‌دهد. ازهمین‌رو در بحث تشخیص بیماری از روی چشم دیابت از دیگر عارضه‌هایی است که تصمیم داریم در مورد ماهیت و راه درمان آن صحبت کنیم.
دیابت وضعیتی است که در آن، بدن به دلیل نقص عملکرد انسولین قادر به تأمین انرژی لازم برای سلول‌های خود نیست. سلول‌های بدن برای انرژی خود نیازمند قندی به نام گلوکز هستند. لوزالمعده با ترشح هورمونی به نام انسولین، فرایند تبدیل گلوکز به انرژی و انتقال آن به سلول‌های بدن را سهولت می‌بخشد. با ظاهرشدن علائم دیابت در افراد، لوزالمعده نیز توانایی خود را در تولید انسولین از دست می‌دهد.
دیابت از دسته بیماری‌هایی است که با تغییرات چشمی آغاز و در نهایت به اختلالات چشمی هم ختم می‌شود. اولین علامت این بیماری را می‌توان آسیب‌دیدگی رگ‌های خونی و مقدار کمی خونریزی در شبکیه دانست. با تداوم این بیماری و عدم درمان یا کنترل آن، بروز اختلالات متعدد چشمی از جمله آب مروارید، گلوکوم و نابینایی قطعی خواهد بود.
دیابت جزو بیماری‌هایی محسوب می‌شود که تا پایان عمر، با افراد همراه است. به عبارتی، افراد دیابتی تنها می‌توانند با مصرف دارو یا استفاده از انسولین، نشانه‌ها و علائم خطرناک این بیماری را کنترل کنند.
تشخیص دیابت از روی چشم
تشخیص بیماری ام اس از روی چشم
ام اس یکی از بیماری‌های نام‌آشنا اما مبهم است که اولین علائم و نشانه‌های آن را می‌توان در چشم‌ها جست‌وجو کرد. در این عارضه، با اندازه‌گیری ضخامت شبکیه چشم می‌توان تا حد زیادی از وجود ام اس در افراد مطلع شد. هرچه ضخامت شبکیه در آزمایشات عکس‌برداری نازک‌تر باشد، احتمال ابتلای افراد به این بیماری هم بیشتر خواهد بود.
در تشخیص بیماری از روی چشم می‌توان روی میزان التهاب عصب بینایی هم حساب کرد. جالب است بدانید که در 25 درصد موارد، التهاب عصب بینایی اولین علامت هشداردهنده آغاز ام اس در بیماران است. علائم چشمی این عارضه هم به موارد ذکرشده منتهی نمی‌شود. ام اس نشانه‌های دیگری هم از خود در عملکرد بینایی بر جای می‌گذارد که عبارتند از:
- تاری دید و دوبینی چشم
- حرکات غیرارادی چشم
- احساس درد به هنگام حرکت دادن چشم
- از دست‌رفتن بینایی یک یا هر دو چشم
ام اس که مخفف مالتیپل اسکلروزیس است، به وضعیتی اشاره دارد که در آن، سیستم ایمنی رشته‌های عصبی موجود در بدن را مورد حمله قرار می‌دهد. به عبارتی، این عارضه یک نوع بیماری خودایمنی است که با حمله کردن به رشته‌های عصبی و از بین‌بردن غلاف حفاظتی، فرایند انتقال پیام‌های عصبی را دچار اختلال می‌کند.
دامنه بروز ام اس باتوجه به منطقه‌ای که در مغز و نخاع درگیر شده، در افراد کاملا متنوع است. گاهی نشانه‌های این بیماری تنها محدود به ضعف و خستگی می‌شود و در مواردی هم ممکن است منجر به ناتوانی در حرکت و عدم بینایی شود. دلایل ایجاد ام اس در افراد هنوز ناشناخته است؛ اما پزشکان معتقدند مجموعه‌ای از فاکتورهای زیر می‌تواند زمینه‌ساز بروز این بیماری در افراد شود.
شوربختانه برای ام اس هیچ‌گونه درمان قطعی وجود ندارد. پزشکان تنها می‌توانند با تجویز دارو روند پیشرفت این بیماری را کند کنند یا شدت بروز علائم و نشانه‌های آن را کاهش دهند. تغییر سبک عادات غذایی، عدم مصرف سیگار و الکل و ورزش‌کردن نیز می‌تواند از وخامت اوضاع بیمار جلوگیری کند.
- عوامل ژنتیکی
- منطقه محل سکونت
- استرس و اضطراب بیش از اندازه
- مصرف دخانیات
- مواجهه با برخی از میکروب‌ها در دوران کودکی
تشخیص بیماری ایدز از روی چشم
شاید دور از ذهن به نظر برسد؛ اما از روی حالات چشم نیز می‌توان به وجود ایدز در افراد، مشکوک شد. رتینیت و التهاب شبکیه، دو بیماری چشمی هستند که در نتیجه ایدز ظاهر می‌شود. تشخیص ایدز از روی چشم با شناسایی نشانه‌های مهم این دو بیماری اتفاق می‌افتد.
از مهم‌ترین نشانه‌های رتینت چشم هم که ما را از وجود ایدز مطلع می‌کند می‌توان به تاری دید، بروز لکه‌های سیاه و سفید در دید و چشمک‌زدن چراغ‌های روشن در چشم اشاره کرد.
کمتر کسی است که نام ایدز را نشنیده باشد یا از ماهیت آن چیزی نداند. ایدز نام ویروس آسیب‌رسانی است که با حمله به سیستم ایمنی بدن و نابودی گروهی از سلول‌های مهم این دستگاه، اسباب ضعف بدن و ابتلای آن به انواع بیماری‌ها را فراهم می‌کند.
راه‌های انتقال این ویروس کاملا مشخص است. مایعات واژن و رکتوم، مایع منی، شیر مادر و خون، 4 راه اصلی انتقال ویروس HIV از بدن فرد مبتلا به بدن فرد دیگری هستند. رابطه جنسی، استفاده از سوزن یا سرنگ مشترک، استفاده مشترک از تجهیزات خال‌کوبی، دوران بارداری و شیردهی نیز از رایج‌ترین روش‌های انتقال این بیماری محسوب می‌شوند.
ایدز یک بیماری مادام‌العمر است که علائم و نشانه‌های آن تا آخرین لحظه با فرد همراه است. تنها راهکار مقابله با این ویروس، مصرف داروهای ضدویروسی با تجویز و نظارت کامل پزشک است.
تشخیص سرطان از روی چشم
بحث تشخیص بیماری از روی چشم کامل نمی‌شود؛ مگر اینکه از کشنده‌ترین بیماری در جهان یعنی سرطان بگوییم. سرطان حکایت از وضعیتی دارد که در آن، سلول‌های بدن به شکل غیرقابل کنترلی تکثیر می‌شوند، رشد می‌کنند و در سایر بخش‌های مختلف بدن گسترش می‌یابند. این رشد غیرطبیعی سلولی را می‌توان پیامد جهش‌هایی دانست که در ژن‌های کنترل‌کننده رشد و تکثیر این سلول‌ها اتفاق می‌افتد.
سرطان نشانه‌ها و علائم گوناگونی دارد؛ اما یک ردپای آن را می‌توان در چشم‌ها مشاهده کرد. سرطان در انواع و اقسام متنوع خود سبب پدیدآمدن یک نوع خونریزی خاص در شبکیه چشم می‌شود. ازهمین‌رو می‌توان چکاپ منظم و ماهیانه چشم‌ها را راه گریزی از سرطان قلمداد کرد.
همان‌طور که گفته شد، سرطان انواع مختلفی دارد که هرکدام آن‌ها در نتیجه مجموعه‌ای از عوامل در افراد ظاهر می‌شوند. در حالت کلی، فهرستی از موارد زیر را می‌توان اصلی‌ترین فاکتورها در بروز اشکال مختلف سرطان دانست.
- اعتیاد به مواد مخدر و مصرف الکل
- بودن در معرض پرتوهای مضر فرابنفش یا پرتوهای رادیواکتیو
- حضور در محیط‌های آلوده یا استفاده مداوم از مواد شیمیایی مضر
- رژیم غذایی نادرست
- ابتلا به عفونت‌های ویروسی
راهکارهای درمانی سرطان بستگی زیادی به نوع این بیماری، شدت آن و وضعیت عمومی سلامت بیمار دارد. عموماً برای درمان سرطان 4 راهکار اصلی وجود دارد که شامل جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و مصرف دارو می‌شود.
تشخیص سرطان از روی چشم
تشخیص آرتریت روماتوئید از روی چشم
در تشخیص بیماری از روی عنبیه چشم، آرتریت روماتوئید اولین گزینه‌ای است که پزشکان از آن یاد می‌کنند. وقتی صحبت از آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی می‌شود، همه گمان می‌کنند این بیماری تنها مفاصل را درگیر می‌کند. برخلاف این باور نادرست باید بگوییم این عارضه روی عملکرد سایر بخش‌های بدن نیز تأثیر می‌گذارد که شاید مهم‌ترین آن‌ها دستگاه بینایی فرد باشد.
خشکی چشم شایع‌ترین اختلالی است که در نتیجه آرتریت روماتوئید در افراد ظاهر می‌شود. از نشانه‌های بارز این بیماری چشمی می‌توان به خارش، قرمزی، احساس وجود شی خارجی در چشم و کمبود اشک و رطوبت اشاره کرد. التهاب صلبیه و عنبیه، تاری دید و حساسیت به نور از دیگر علائم چشمی است که به تشخیص روماتیسم مفصلی کمک می‌کند.
روماتیسم مفصلی یا التهاب روماتوئید یک بیماری مزمن التهابی است که در آن، مفاصل مورد حمله سیستم ایمنی بدن قرار می‌گیرند. پیامد این اتفاق، تخریب و التهاب مفاصل است که با سفتی، درد، تورم و قرمزی بافت مفصل آغاز می‌شود.
هدف از درمان روماتیسم مفصلی، بهبود کیفیت زندگی و تسکین درد و التهاب در بیماران مبتلا به این عارضه است. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، داروهای ضدروماتیسمی و داروهای استروئیدی مهم‌ترین راهکار درمانی برای کنترل و به حداقل‌رساندن علائم آزاردهنده آرتریت روماتوئید است.
تشخیص پرکاری تیروئید از روی چشم
حالات مختلف چشم گاهی می‌توانند یک سرنخ بسیار خوب برای شناسایی پرکاری تیروئید در افراد باشند. یکی از مهم‌ترین این سرنخ‌ها هم بیرون‌زدگی کره از حدقه چشم یا تیروئید چشمی است که شدت آن توسط دستگاهی به نام اگزوفتالومتر سنجیده می‌شود. به‌این‌ترتیب در بحث تشخیص بیماری از روی چشم، پرکاری تیروئید یکی دیگر از بیماری‌هایی است که قصد معرفی آن را داریم.
پرکاری تیروئید که با نام‌های دیگری نظیر تیروئید بیش‌فعال یا هایپرتیروئید هم شناخته می‌شود، اشاره به وضعیتی دارد که در آن، غده تیروئید مقادیر بالایی هورمون تولید می‌کند. زمانی که این غده، هورمون‌های تیروئیدی را بیش از نیاز طبیعی بدن تولید و روانه خون می‌کند علائم متعددی در بدن ظاهر می‌شود که افزایش ضربان قلب، افزایش اضطراب، از دست‌رفتن وزن و افزایش اشتها مهم‌ترین آن‌هاست.
مصرف بیش‌ازاندازه ید، بیماری التهابی غده تیروئید یا بیماری گریوز از جمله شناخته‌شده‌ترین عوامل مؤثر در بروز پرکاری تیروئید است. طبیعتاً درمان پرکاری تیروئید به علل ایجادکننده و شدت بروز این عارضه بستگی دارد. در حالت کلی، دارودرمانی و جراحی را می‌توان دو روش رایج برای درمان هایپرتیروئید دانست.
تشخیص سندروم شوگرن از روی چشم
خشکی چشم را می‌توان خطرناک‌ترین بیماری چشم دانست که گاهی هشداری مهم برای وجود یک عارضه جدی‌تر نظیر سندروم شوگرن است. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن غدد اشک و بزاق را مورد حمله قرار می‌دهد و سبب خشکی چشم و خشکی دهان می‌شود. شیوع این بیماری در زنان و افراد بالای 40 سال بیشتر است. سندروم شوگرن راهکارهای درمانی متعددی دارد که رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- مصرف دارو
- جراحی
- استفاده از اشک مصنوعی برای درمان خشکی چشم
- افزایش مصرف مایعات
- استفاده از بزاق مصنوعی
- رعایت بهداشت دهان و دندان
تشخیص بیماری کم‌خونی داسی شکل
موضوع تشخیص بیماری از روی چشم را با معرفی یک عارضه دیگر تحت عنوان کم‌خونی داسی شکل به پایان می‌بریم. در این بیماری، بدن به دلیل وجود ژن‌های ناسالم قادر به ساخت گلبول‌های قرمز نیست. این عارضه طیف وسیعی از تغییرات چشمی را به همراه دارد که پارگی رگ‌های خونی چشم و خونریزی‌های شدید در شبکیه، مهم‌ترین آن‌ها به شمار می‌روند.
کم‌خونی داسی شکل نیز درمان قطعی ندارد. در بهبودی این عارضه تنها می‌توان با مصرف دارو از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کرد. در مواردی که این عارضه خفیف باشد، پیوند مغز استخوان نیز می‌تواند راهکار مؤثری برای بهبودی فرد مبتلا محسوب شود.
چشم‌ها؛ پارامتری دقیق برای اندازه‌گیری میزان سلامت هر فرد
تشخیص بیماری از روی چشم، یک تکنیک هوشمندانه و میان‌بر برای تشخیص زودهنگام طیف وسیعی از بیماری‌هاست. در این تکنیک می‌توان با نگاه‌کردن به حالات چشم و ارزیابی دقیق بخش‌های مختلف آن از وجود بیماری‌های متعدد در افراد مطلع شد.
شناخت علائم چشمی و کسب آگاهی درباره ماهیت هر بیماری، هدف اصلی نگارش این مطلب بود. ما در این نوشتار تلاش کردیم با معرفی کامل این دو عنوان، دانستی‌های پزشکی شما را در باب بیماری‌های موثر در دستگاه بینایی ارتقا دهیم. شما چه بیماری های دیگری می‌شناسید که از طریق حالات چشم قابل تشخیص هستند؟ نظرتان را با ما و خوانندگان این مطلب به اشتراک بگذارید.
سؤالات متداول:
1. چه بیماری‌هایی را می‌توان از روی حالات چشم تشخیص داد؟
برخی بیماری‌ها مثل سکته مغزی، دیابت، فشار خون، ام اس، ایدز و پرکاری تیروئید، کم‌خونی را می‌توانید از روی تغییرات چشم تشخیص بدهید.
2. پرکاری تیروئید چه تأثیری روی چشم می‌گذارد؟
این بیماری موجب بزرگ شدن و بیرون زدن حدقه چشم می‌شود. اگر در همان مراحل ابتدایی به سراغ پزشک بروید، می‌توانید جلوی این اتفاق را بگیرید.