تنبلی چشم چیست؟
تنبلی چشم با ضعف در بینایی متفاوت است و تنبلی چشم نوعی اختلال بینایی است که اگر به موقع تشخیص داده شود، به طور کامل قابل درمان است و در غیر اینصورت میتواند منجر به کم بینا شدن و یا نابینا شدن کودک شود.
چشمان برخی کودکان، با آنکه ظاهری سالم دارد اما از دید کافی برخوردار نیست.
رشد و تکمیل مرکز بینایی در مغز از دوران جنینی تا حدود ۱۰ سالگی ادامه داشته، اما حداکثر سرعت رشد آن تا ۳ سالگی است.
هنگامی که مشکلات دید کودک، قبل از ۵ سالگی درمان شود، حتی اگر چشم در این مدت تنبل شده باشد، بینایی کامل کودک، قابل بازگشت است.
پس از پنج سالگی، هر چه درمان چشم تنبل بیشتر به تعویق بیفتد، احتمال به دست آوردن بینایی کامل کمتر می شود به طوری که پس از هفت تا ده سالگی کودک، درمان هیچ تاثیری نخواهد داشت.
شیوع تنبلی چشم در جهان 2.5 تا 3 درصد است.
طبق آمار به دست آمده از اجرای برنامه پیشگیری از تنبلی چشم در کشور، شیوع تنبلی چشم در گروه سنی 4 تا 6 سال، 1.4 درصد است.
تنبلی چشم معمولا در یک چشم اتفاق میفتد اما این امر قطعی نیست و امکان دارد که هر دوچشم به این عارضه دچار شوند.
تحقیقات نشان دهنده ی این است که بسیاری از نابینایی یک چشمی در افراد زیر 20 سال به علت عدم پیشگیری و درمان تنبلی چشم در سنین پایین بوده است و این موضوع اهمیت پیگیری و پیشگیری تنبلی چشم را نشان میدهد.
علت تنبلی چشم چیست؟
زمانی که عملکرد طبیعی چشم ها مختل میشود
تنبلی چشم اتفاق میفتدو همچنین در بسیاری از موارد میتوان گفت علت تنبلی چشم ارثی میباشد.
به صورت کلی علت های به وجود آمدن تنبلی چشم به سه دسته عمده تقسیم می شود:
1. استرابیسم(انحراف چشم): تنبلی چشم اغلب به دنبال انحراف چشم رخ میدهد.
در استرابیسم یا انحراف چشمها، كودك برای فرار از دوبینی، از چشمی که بینایی بهتری دارد، استفاده می كند و در نتیجه چشمی که منحرف است، تکامل نیافته و تنبل میشود.
2. عیوب انكساری: عیوب انکساری انواعی از اختلالهای بینایی هستند که با تجویز عینک قابل اصلاح میباشند. تنبلی چشم زمانی اتفاق میافتد که عیب انکساری شامل دوربینی،نزدیک بینی یا آستیگماتیسم در یک چشم (در زمانی که چشم دیگر سالم است) و یا در دو چشم (در حالی که اختلاف قابل توجهی بین شماره دید دو چشم وجود دارد) پدید میآید. در این حالت چشم ضعیفتر تنبل میشود. وجود عیب انکساری شدید در دو چشم نیز میتواند منجر به تنبلی هر دو چشم شود. تشخیص این نوع آمبلیوپی معمولاً مشکل است، زیرا در این حالت ظاهر چشمها طبیعی بوده و به نظر میرسد که دید کودک اشکالی نداشته باشد.
3. عوامل مسدود کننده مسیر بینایی: عوامل مسدود کننده مسیر بینایی به مواردی مانند افتادگی پلک،آب مروارید، کدورت قرنیه و… گفته میشود. این مشکلات معمولاٌ شدیدترین حالت آمبلیوپی را ایجاد میكنند